Forumteams.com !

Tam Versiyon: Havada Bulunan Virüsler Ve Bulaşan Hastalıklar
Şu Anda Arşiv Modunu Görüntülemektesiniz. Tam Versiyonu Görüntülemek İçin Buraya Tıklayınız.
Havada Bulunan Virüsler Ve Bulaşan Hastalıklar

Havadaki virüsler, tipik olarak enfekte bir kişi öksürdüğünde veya hapşırdığında havada asılı kalabilirler. Ve daha sonra, başka bireyler tarafından solunurlar ve yeni enfeksiyonlarla sonuçlanırlar. Ve bu havadaki virüsler hem hayvanları hem de insanları etkileyebilirler. Hava yoluyla bulaşan bir virüs daha kolay yayılma eğilimindedir ve başka yollarla yayılan patojenlere (mikroskobik hastalık nedenleri) göre kontrol edilmesi daha zor olabilir. Bu yazıda havada asılı kalan virüsler ve türleri hakkında bilgiler bulunmaktadır.

Havadaki Virüs Türleri
Havadaki virüslerin türü ve sayısı astronomiktir. Soğuk algınlığına neden olanlar gibi bazı virüsler hızlı bir şekilde mutasyona uğrayabilirler (değiştirebilir). Bu nedenle, aşağıdaki liste kapsamlı değildir, ancak en yaygın hava yoluyla bulaşan virüs türlerinden bazıları hakkında örnekler vermeyi amaçlamaktadır:

• Rinovirüsler (soğuk algınlığı semptomlarına neden olur, ancak soğuk algınlığına neden olan tek virüs değildir)
• İnfluenza virüsleri (tip A, tip B, H1N1)
• Suçiçeği virüsleri (suçiçeği neden olur)
• Kızamık virüsü
• Kabakulak virüsü
• Hantavirüs (kemirgenlerden insanlara bulaşabilen nadir bir virüs) 4
• Viral menenjit
• Şiddetli akut solunum sendromu (SARS)

Koronavirüsler (COVID-19) dahil olmak üzere bazı virüslerin havadan bulaşabilir olduğu bilimsel olarak kanıtlanmamıştır. Fakat bulaşmayacağına dair de kesin kanıtlar yoktur. Yei bir oldu olduğu için gün geçtikçe yeni araştırma sonuçları çıkmaktadır.

Bakterilerin Neden Olduğu Havadaki Hastalıklar

Şarbon hastalığı gibi bakterilerin neden olduğu belirli hava kaynaklı hastalıklar vardır. Semptomlar ve tedavi patojene göre değişiklik göstermektedir ancak bu hastalıkların bir kısmı antibiyotik ve aşılarla tedavi edilebilir. Bu hastalıkların teşhis ve tedavi süreçleri genellikle şu şekilde yürümektedir:

• Teşhis: Doktor havadan bulaşan bir virüsten şüphelenirse, hastanın boğazını temizleyerek tükürük örneği alabilir. Kan testleri veya diğer vücut sıvılarının analizi bazen havadaki virüslerin teşhisinde yardımcı olabilir.
• Tedavi: Genellikle hava yoluyla bulaşan virüsler ilaçla tedavi edilemez. Bununla birlikte hava yoluyla bulaşan virüs türü grip ise, Tamiflu gibi antiviral ilaçlar semptom başlangıcından sonraki 48 saat içinde alınırsa uzunluğunu kısaltabilir.
• Belirtileri Yönetmek: Havadaki virüslerin neden olduğu semptomları yönetmek için reçetesiz satılan birçok ilaç kullanılmaktadır. Örneğin vücut ağrıları, boğaz ağrısı ve ateş, asetaminofen gibi reçetesiz satılan ağrı kesiciler kullanılarak hastalık yönetilebilir. Öksürük ve soğuk algınlığı ilaçları da semptomları yönetmek için kullanılabilir ancak özellikle başka ilaçlar alınıyorsa dikkatli kullanılmalıdır. 2 yaşın altındaki çocuklara verilmemelidir.
• Dinlenme: Havadaki bir virüsten dolayı hastalık yaşanıyorsa vücudun yeterince dinlenmeye ihtiyacı vardır. İyileşene kadar evde kalınmalı ve bolca uyunmalıdır. İşe ya da okula gidilmemelidir.
• Reçeteli ilaçlar: Bazı durumlarda antiviral ilaçlar reçete edilebilir. Örneğin, bazen influenza enfeksiyonlarının süresini ve şiddetini kısaltmak için verilen FDA onaylı dört antiviral vardır; bunlar Tamiflu (oseltamivir fosfat), Relenza (zanamivir), Rapivab (peramivir), Xofluza (baloxavir marboxil)’dır. Ağır vakalarda, zatürre gibi ikincil enfeksiyonları önlemek için antibiyotikler reçete edilebilir. İkincil enfeksiyonlar, bağışıklık sistemini viral enfeksiyondan zaten zayıfladığı için ortaya çıkabilir. İkincil enfeksiyonlar bazen ilk havadaki viral enfeksiyondan daha tehlikeli olabilir.

Havadaki Virüsler Nasıl Bulaşır?

Havadaki virüsler, esasen aerosol hale gelebilecek kadar küçüktür. Enfekte bir kişi, onları öksürme, hapşırma, nefes alma ve konuşma yoluyla yayabilir. Duyarlı kişi, aşılama veya önceki enfeksiyon yoluyla virüse karşı bağışıklık sağlamamış veya altta yatan bir hastalığı veya enfeksiyon kapma olasılığını artıran zayıflamış bir bağışıklık sistemine sahip olabilen kişidir. Bazı hava kaynaklı virüsler vücuttan ayrıldıktan sonra yüzeylerde bir veya iki saat yaşayabilir. Daha sonra yüzeye dokunulması, gözler, burun veya ağzın ovalanması ile enfeksiyonlar bulaşabilir.

Genel olarak, havadaki virüslerin çoğu, konakçılarının vücudunu terk ettiklerinde oldukça kararsızdır. Bununla birlikte, enfekte vücut sıvılarının damlacıkları, bulaşma rolü açısından küçümsenemez ve bu yolla enfeksiyonu önlemek için kesinlikle önlemler alınması gerekir. Hava, hava yoluyla bulaşan herhangi bir hastalığın bulaşmasında önemli bir faktördür. Bu nedenle bu hastalıkların çoğunun bir mevsimi vardır. Örneğin, grip genellikle dışarının soğuk olduğu aylarda zirveye ulaşır ve insanlar yetersiz havalandırmayla kapalı alanlarda hapsedilebilir. İlave olarak, güneşten gelen ultraviyole (UV) ışık bulaşıcı partiküllere zararlıdır, bu nedenle havadaki virüsler bol güneş ışığı alan uzun yaz günlerinde daha az bulaşıcıdır. Yağış ve nem seviyeleri de önemli bir rol oynar, yüksek nem seviyeleri havadaki hastalıkların yayılmasını kolaylaştırır.

Havadaki Virüslerden Nasıl Korunmalıdır?

Havada bulunan virüslerden korunmak için alınabilecek bazı önlemler vardır. Bu tedbirlerle hastalıklardan korunmak ve hastalığın seyrini yavaşlatmak mümkündür. Bu yolları şu şekilde sıralayabiliriz:

• Aşılar: Kızamık, kabakulak ve suçiçeği gibi hava yoluyla bulaşan virüsler için aşılar mevcuttur. Aşılar, bu virüslerin neden olduğu enfeksiyonların ve ölümlerin azaltılmasında hayati önem taşımaktadır. Kişinin kendini veya başkalarını korumasının en iyi yolu aşı olmaktır.
• İyi Havalandırma: Havadaki virüslerin yayılmasını önlemek için iyi havalandırma şarttır. Modern hastanelerde, yüksek teknolojili havalandırma sistemleri, enfeksiyonun yayılmasını önlemek için havayı yüksek oranda çevirir. Kapı ve pencereler kullanılarak doğal havalandırma da bazı durumlarda (özellikle kirlilik veya böceklerin sorun olmadığı yerleşim alanları) yardımcı olabilir. Evdeki havalandırma sisteminin uygun şekilde bakımını yapmak veya özel filtreler eklemek de hastalığın yayılmasını önlemeye yardımcı olabilir.
• Hijyen: Tüm bulaşıcı hastalıklarda olduğu gibi, hava yoluyla bulaşan virüslerin yayılmasını önlemek için uygun hijyen şarttır. Özellikle öksürürken veya hapşırırken ağzın ve burnun daima bir mendille veya dirsekle kapatılması gerekir. Ellerinizi sık sık yıkanmalı ve hasta olanlar evde kalmalıdır. Enfekte bir kişinin yaklaşık 1,5 metre yakınında olunduğunda, havadaki virüsleri kolayca soluyabileceği tahmin edilmektedir. Bu virüslerle enfekte olduğu bilinen herkesten sağlıklı bir mesafeyi korumak iyi bir fikirdir.
• Maske: Birçok insan, cerrahi maskelerin veya diğer yüz maskelerinin, hava yoluyla bulaşan bir hastalığa yakalanmalarını engelleyip engellemeyeceğini merak etmektedir. Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC), bu amaçla sağlık hizmeti ortamının dışında sağlıklı kişiler için herhangi bir türden maskenin rutin olarak takılmasını önermemektedir. Bununla birlikte, zaten hasta olanlar, başkalarının hastalanmasını önlemek için yüz maskesi takabilir. Fakat son kovid-19 salgınından sonra günlük hayatta maske takılmasının hastalığın önlenmesi ve yayılmasında etkileri tartışılmış, maske kullanımına önem verilmiştir.

Geçmişteki Havadaki Virüs Salgınları

1963’te kızamık için bir aşının geliştirilmesinden önce, bu hava yoluyla bulaşan virüs inanılmaz derecede bulaşıcıydı. Amerika Birleşik Devletleri’nde tahmini 3 ila 4 milyon enfeksiyona neden olmuştur, enfekte olanlardan tahminen 400 ila 500’ü ölmüş, 48.000’i hastaneye kaldırılmıştır. Kabaca 1000’i ensefalit (beynin şişmesi) adı verilen tehlikeli bir komplikasyon yaşamıştır.1918’de dünya, modern tarihin en ölümcül salgını yaşamıştır. İspanyol gribi olarak bilinen, grip virüsü H1N1’den kaynaklanmış ve dünya nüfusunun tahmini üçte biri enfekte olmuştur. Bu virüs dünya çapında yaklaşık 50 milyon insanın ölümüne neden olmuştur.

Diğer taraftan, hava kaynaklı başka bir hastalık olan soğuk algınlığı ise halk arasında önemli bir korku uyandırmakta başarısız omuştur. Çoğu insan yaşamları boyunca birkaç soğuk algınlığı yaşamıştır ve semptomlar nadiren ciddileşir. Yukarıda listelenen en yaygın iki virüs olan soğuk algınlığı ve gribi içeren çoğu enfeksiyon vakası, evde sıvılarla ve dinlenerek tedavi edilebilen rahatsız edici semptomlar üretir. Daha ciddi vakalarda antiviral ilaçlar kullanılabilir ve dehidratasyon veya solunum problemleri ortaya çıkarsa hastaneye yatış gerekebilir. Bir bireyin yaşı ve altta yatan sağlığı da, bir kişinin ne kadar ciddi bir şekilde hastalanmasında önemli bir rol oynamaktadır.