Engin   21-03-2022 Saat 17:55
#1
Güç kaynağı genellikle göz ardı edilir fakat her masaüstü bilgisayarın çok önemli bir bileşenidir. Yeni bir PSU seçerken nelere dikkat etmeniz gerektiğini bilmeniz için temel konuları ele alacağız.

Güç Kaynağı Ünitesi (PSU), hakkında en çok konuşulan bilgisayar bileşeni olmayabilir fakat her masaüstü bilgisayarın çok önemli bir parçasıdır. Tüm sisteminize güç sağlamak çok önemli bir görevdir ve yanlış bir güç kaynağı kullanmak pahalıya mal olabilir.

Bu yüzden güç kaynakları hakkında temel noktalara değineceğiz ve doğru PSU seçiminin neden önemli olduğunu ve en ucuz seçeneği kullanmanın neden en iyi çözüm olmadığını anlamanız için gerekli bilgiyi sağlayacağız.

Güç kaynaklarının sisteminize güç sağlamak için kullandığı farklı kablolara göz atarak başlayalım.


İhtiyaç duyacağınız tüm kablolar satın aldığınız PSU'nun yanında gelse de bireysel bağlantıların neye benzediğini bilmekte fayda vardır.


Kullanacağınız kablolar sisteminizin teknik detaylarına göre değişiklik gösterse de büyük ihtimalle aşağıdaki bileşenleri kullanacaksınız:
  • 24 pinli Anakart: Güç dağıtımı anakarta göre değişiklik gösterir fakat 24 pinli konektörü/kablosu, yonga seti ve PCIe* gibi güç açısından önemli özelliklerde sıkça kullanılır
  • 4/8 pinli CPU: Bu soket CPU'nuza güç sağlar. Modern CPU'lar 24 pinli anakartın sağlayabileceğinden daha fazla güç kullanır, bu nedenle ek 4/8 pinli kablo kullanımı yaygınlaşmıştır. Üreticiye bağlı olarak değişiklik gösterse de CPU kablosu genellikle anakartın sol üst tarafına, standart yerleşimde G/Ç yakınına takılır
  • 6/8 pin (PCIe*/GPU): Bazı GPU'lar PCIe* yuvasından yeterli güç alabilirken bazıları doğru şekilde çalışmak için özel güç kabloları gerektirir. Çoğu PSU bu esneklik ihtiyacını 6, 8, 6+6, 8+6, 8+8 ve hatta 8+8+8 pinli konektörler gibi çeşitli kombinasyonlarda kullanılabilen kablolar sağlayarak karşılar. PSU'lar genellikle ek kablo kullanmaktan kaçınmak için tek bir kabloda birden fazla bağlantı sağlar ve çoğu kullanıcı için bu durum birden fazla kablo kullanmaktan farksızdır. Satın almadan önce güç kaynağınızın GPU'nuz için gerekli bağlantılara sahip olduğundan emin olun
  • SATA Güç: Bu konektör, SATA depolama cihazlarına güç sağlamak için kullanılır. Zamanla RGB merkezleri ve fan denetleyiciler gibi diğer cihazlar da bu standardı kullanmaya başladı. Çoğu PSU'da, gereken kablo miktarını azaltmak amacıyla tek bir kabloda birden çok SATA bağlantısı bulunur
  • 4 pinli Molex: Gittikçe daha az kullanılan bu eski konektör yerini çoğunlukla SATA'ya bırakmıştır. Molex konektörleri genellikle su soğutma pompaları gibi daha az yaygın aksesuarlarda bulunur

[Resim: 4-8-pin-cpu-connector-rwd.png.rendition....48.927.png]


Yeni bir PSU seçerken sorulan en yaygın sorulardan birisi "Kaç watt'a ihtiyacım var?" sorusudur. Bilgisayar donanımı dünyasında genellikle olduğu gibi bu sorunun cevabı çoğu zaman sisteminizin ihtiyaçlarına bağlıdır.


Genel olarak daha karmaşık sistemler daha fazla güce ihtiyaç duyar. Özel sıvı soğutmalı, üst düzey anakarta ve çift GPU'ya sahip bir masaüstü bilgisayar daha basit bir sisteme kıyasla daha yüksek watt sağlayan bir bilgisayar güç kaynağına ihtiyaç duyacaktır.


Kullandığınız donanımı tam olarak bilmeden kesin bir tavsiyede bulunmak imkansızdır fakat bir PSU Watt Hesaplayıcı kullanmak veya farklı dahili bileşenlerinizin güç ihtiyacını belirlemek ve hepsini toplamak kaç watt'a ihtiyaç duyacağınıza dair bir fikir sağlayabilir.


Genellikle tam olarak ihtiyacınızı karşılamaktansa daha yüksek watt seçmek daha mantıklıdır. Sisteminizin 500 watt (genel oyun sistemleri için yaygın bir numara) kullanacağını hesapladıysanız rahatlık sağlaması ve gelecekte yükseltme imkanı için 600 veya 650 watt çıkışlı bir PSU seçmek mantıklı bir seçim olabilir.


Daha yüksek watt gücüne sahip PSU'ları değerlendirirken 750 watt'lık bir güç kaynağının varsayılan olarak 750 watt tüketmediğini unutmayın. Sisteminiz 500 watt kullanıyorsa güç kaynağınız maksimum çıkış gücünden bağımsız olarak 500 watt sağlayacaktır. Daha yüksek watt çıkışı her zaman daha yüksek enerji tüketimi anlamına gelmez, yalnızca sisteminiz ihtiyaç duyduğunda daha fazla güç sağlayabilir. Bununla beraber sisteminizin ihtiyacı yoksa aşırı güçlü bir PSU kullanmanın bir avantajı yoktur. Bu nedenle ihtiyaç duyduğunuz watt gücüne sahip, özellik açısından zengin ve yüksek verimliliğe sahip bir PSU seçmek daha mantıklı olabilir.


Ayrıca yeni PSU'nuzun sürekli güç ve tepe gücü özelliklerini göz önünde bulundurmak isteyebilirsiniz. Tepe gücü, PSU'nun kısa zaman aralıklarında sağlayabildiği maksimum güç miktarıyken sürekli güç PSU'nun düzenli olarak sağlamak üzere tasarlandığı güç miktarıdır. Tepe gücüne genellikle zorlu oyunlar oynamak veya donanım karşılaştırma testleri gerçekleştirmek gibi sisteminizin sınırlarını zorlarken ulaşılır.


Güç talebinde ani bir artış olduğunda PSU'nuz yüksek çıkışı kısa süreli olarak sağlayabilmelidir fakat devamlı olarak yüksek watt gücünde çalışması beklenmemelidir. Daima satın aldığınız PSU'nun yeterli devamlı yüksek güç çıkışı sağladığından emin olun ve yalnızca tepe gücü özelliklerine göre seçim yapmayın.

Yüksek miktarda güçle çalışan her bileşende olduğu gibi sistem güvenliği önemli bir noktadır. İyi bir güç kaynağı arıza güvenlik sistemlerine sahip olmalıdır, bu yalnızca PSU'yu değil aynı zamanda güç dalgalanması gibi beklenmedik durumlarda sisteminizi de koruma amaçlıdır.


Anakart ve güç kaynağından başka hiçbir bilgisayar parçası, sisteminizdeki bileşenlerin neredeyse tümüne doğrudan bağlanmaz. PSU'nun bilgisayar içerisindeki benzersiz konumundan ötürü yerleşik korumaya sahip olması, donanımınızın geri kalanını da korumanıza yardımcı olabilir.


Satın almayı düşündüğünüz güç kaynağının, voltaj fazlası tespit edildiğinde PSU'yu kapatan OVP (Aşırı Voltaj Koruması) gibi yerleşik korumaya sahip olup olmadığına dikkat etmek önemlidir. Diğer güvenlik özellikleri arasında güç dalgalanmaları yaşadığınızda çok işinize yarayabilen kısa devre koruması gibi işlevler yer alır.


Ayrıca bilgisayarınızı bir aşırı gerilim koruyucuya bağlamak da mantıklı bir karar olur. Bu donanım koruyucu cihazlar, sisteminize zarar verme ihtimali olan güç dalgalanmalarını önemli bileşenlerden uzaklaştırarak sisteminize ek koruma sağlamak için tasarlanmıştır.

Masaüstü bilgisayar güç kaynağı seçerken watt gücü kadar PSU verimliliği de önemlidir. Verimsizlik, güç israfına ve daha fazla ısıya neden olarak bileşenlerinizin kullanım ömrünü kısaltabilir.


Bu değişken çok önemli olduğu için oldukça basit bağımsız bir derecelendirme sistemi mevcuttur. Çoğu güç kaynağının üzerinde genellikle kıymetli bir metalin yanında listelenen "80 Plus" yazısını görmüş olabilirsiniz. Bu derecelendirmeyi almak için bir güç kaynağı en az yüzde 80 güç verimliğine sahip olmalıdır, yani ısı gücünün en fazla yüzde 20'sini ısı olarak kaybetme şansı vardır.


Bu verim derecesi, 115 volt'luk bir sistemdeki performansa göre belirlenir ve kıymetli metallerin değeri arttıkça derecelendirmeler de artar. 


Örneğin:
  • 80 PLUS
  • 80 PLUS Bronz
  • 80 PLUS Silver
  • 80 PLUS Gold
  • 80 PLUS Platinum
  • 80 PLUS Titanium

PSU'nuz ne kadar verimli olursa o kadar az güç kullanır ve az ısı üretir. Bunun yanında yüksek verimlilik genellikle daha yüksek fiyatları beraberinde getirir, bu nedenle size uygun dengeyi bulmanız gerekir.

Fakat en verimli PSU'lar bile ısı üretir ve çoğu kişi ısıyı azaltmak için fanlar kullanır. Çoğu güç kaynağı, fan yalnızca gerektiğinde çalışacak şekilde tasarlanmıştır. Yani PSU belirli bir eşiğe ulaştığında fanlar devreye girer. Bu gibi özellikler gürültüyü azaltmaya yardımcı olur.
Sınırlarda yaşamayı sevenlere yönelik, tamamen sessiz sistemler için su soğutmalı güç kaynakları bile mevcuttur.

[Resim: metal-efficiency-chart-rwd.png.rendition...48.927.png]

Çoğu bilgisayar donanımında olduğu gibi PSU söz konusu olduğunda da birçok farklı seçenek mevcuttur.


PSU form faktörü söz konusu olduğunda önemli noktalardan birisi birimin fiziksel boyutlarıdır. Çoğu masaüstü bilgisayar kullanıcısına standart ATX güç kaynakları uygundur, yine de ilgili açıklıkları kontrol ederek PSU'nuzun kasanıza sığacağından emin olmak isteyebilirsiniz.


Küçük form faktörlü (SFF) bilgisayar tutkunlarındansanız PSU'nuzun sığacağından emin olmak için biraz daha araştırma yapmanız gerekebilir. SFX, CFX ve daha fazlası gibi çok çeşitli SFF PSU boyutları mevcuttur, bu yüzden bilgisayarınız ne kadar küçük olursa olsun kasanıza uygun bir PSU bulduğunuzdan emin olun.


PSU'nuzun fiziksel özellikleri söz konusu olduğunda bir diğer önemli ayrım ise modüler olup olmadığıdır.


Güç kaynağı prizden gelen enerjiyi dönüştür ve bu enerjiyi sisteminizdeki her bir bileşene çeşitli kablolarla yönlendirir. Güç kaynağınız modüler değilse bu kablolar devre kartına lehimli durumda olacaktır, yani sisteminizde kullanacağınız kabloları seçemezsiniz. Kullanmadığınız kablolar dahil olmak üzere tüm kablolar kasanıza saklanmalıdır.


İşlevsel bir bakış açısıyla bu durumda yanlış bir şey yoktur fakat yanlış kablo yönetimi hava akışı verimini azaltabilir, bu nedenle kullanmadığınız kabloların yer kaplamadığından emin olmanız gerekir.


Buna karşılık modüler güç kaynakları kablolar takılı durumda gelmez. Her kabloyu PSU'ya ve güç sağladığı bileşene bağlamanız gerektiğinden bu durum kurulum sürecini değiştirir fakat aynı zamanda sisteminizi daha az kablo için optimize edebileceğiniz anlamına gelir. Böylece daha düzenli bir sistem ve muhtemelen daha iyi hava akışı elde edersiniz. Çoğu kişi ortalama güç kaynağıyla verilen tüm konektörleri kullanmaz, bu nedenle modüler birimler aynı zamanda daha pratiktir.


Modüler ve modüler olmayan güç kaynakları arasında yarı modüler güç kaynağı adında üçüncü bir seçenek daha vardır. Adından da anlaşılacağı gibi en sık kullanılan kablolardan bazıları PSU'ya bağlıyken bazılarını sizin bağlamanız gerekir.


Modüler ve yarı modüler güç sistemlerinde aksi belirtilmediği sürece farklı üreticilerin ve hatta aynı üreticiden farklı modellerin kablolarını bir arada kullanmamanız gerektiğini unutmayın. Sisteminizde bileşenlere bağlanan kablo uçları standart olsa da PSU'ya bağlanan uçlar standart değildir, yani farklı markalar farklı konektörler kullanabilir. Bu nedenle yalnızca güç kaynağınızla birlikte gelen kabloları kullanmanız gerekir.

[Resim: 1-modular-and-semimodular-psu-rwd.png.re...48.927.png]

Bilgisayar toplamanın en önemli özelliği olan özelleştirilebilirlik, güç kaynaklarında da mevcuttur. Değindiğimiz konulara ek olarak üst düzey güç kaynaklarından elde edebileceğiniz birçok ek özellik mevcuttur. RGB ışıklandırma, ek bağlantılar, test düğmeleri, dahili USB bağlantılarıyla güç kullanımı ölçümleri gibi özellikler ihtiyaçtan çok lüks kategorisindedir fakat yine de seçenekler arasındadır.


İlgi çekici bir satış sonrası eklentisi, özel güç kaynağı kablosu kaplamasıdır. Bu özel kablolar kullanıcının güç kablosu renk ve malzemelerini seçmesine olanak sağlayarak sisteminize yeni bir özelleştirme düzeyi sunar. Bu seçenek tamamen görseldir fakat genellikle göz ardı edilen bir bileşene renk katma imkanı sağlar.

Güç kaynağınızı seçmek sona bırakılmamalıdır.


Sisteminize uygun seçim yapmak en ucuz fiyata en yüksek watt gücünü bulmaktan ibaret değildir. Form faktörü, verimlilik, amper değeri, koruma ve ihtiyaç duyacağınız kabloların yanı sıra istediğiniz diğer özellikleri de dikkate almanız gerekir.


İyi bir güç kaynağı yıllarca kullanılabilir ve bilgisayarınızın verimliliği üzerinde çok büyük bir etkiye sahip olabilir, bu neden seçiminizi yaparken acele etmeyin.


Kaynak: INTEL
İfadeleri İptal Et?
  

Konuyu Okuyanlar: 1 Ziyaretçi