Enjektör Nedir?
Enjektörler araç parçaları arasında çok fazla duyulan parçalardan biri değildir. Ancak bilinenin aksine enjektörler motorun en pahalı parçalarından biri olarak geçmektedir. Dizel ve benzinli motorlarda kullanılmakla birlikte genel olarak önemli bir iletim işlemini gerçekleştirir. Enjektör nedir sorusuna genel bir tanım ile cevap vermek gerekirse, araç motoru için ihtiyaç olan enerjiyi sağlayan ve yakıt için gerekli olan iletimi gerçekleştiren sistemdir. Yakıtın araç içerisinde depolanmasından sonra temizlenmiş bir şekilde sisteme geri dönmesini sağlayan enjeksiyon sistemi, aynı zamanda püskürtülmesi gereken yakıtın da basıncını artırmaktadır. Motorun tüm devir sistemi ve çalışma yükleri üzerinde yakıtı istenilen zaman da ve miktarda silindirlere püskürtmektedir.
Enjektör denildiğinde ilk olarak dizel motorlar akla gelmektedir. Oldukça büyük yakıt basınçlarına dayanıklı olmasıyla bilinen enjektörler, yakıtı yüksek bir basınçla optimize eder ve silindir içine doğru püskürtme işlemi yapmaktadır. Enjektörlerin yakıtı püskürttükleri alana enjektör memesi denmektedir. Enjektör memesi üzerinde bir taneden 7 taneye kadar delik sayısı bulunabilmektedir. Delik sayısı bu noktada artırılabilir ancak enjektör için toplam delik sayısı genel olarak bellidir. Bu durum enjektörün çapı ile alakalı bir durumdur.
Dizel enjektörler yapısal özellikleri bakımından enjektör çeşitlerine göre farklılık gösterebilmektedir. Bu durumda motor gücü, püskürtülen yakıt miktarı gibi detaylar da belirlenir. Püskürtülen yakıtın miktarı gaz pedalına basılma sayısına göre de farklılık göstermektedir.
Enjektör Nasıl Çalışır?
Enjektör sistemi araç içerisinde en karmaşık yapıda çalışan sistemlerden biridir. Serbest konumda olması halinde elektromıknatıs elektriksel olarak beslenmemektedir. Bu durumda da kılavuz iğnesi kapalı konumda yer alır. Giriş deliği üzerinde beslenen kumanda odası belirli bir basınç üretir. Üretilen basınç hat üzerindeki basınca eşittir. Püskürtme işleminde önemli olan bir parça da enjektör memesi iğnesidir. Enjektör memesi iğnesi, enjektör memesi yayı ile birlikte yuvasına doğru bastırılır. Sürekli olarak yakıt dolu olan enjektör bu durumda kapalı konumda bulunur. Enjektör memesi iğnesi üst kısmında da sürekli olarak yakıt bulunur. Basınç etkisi ile birlikte enjektör başlığı yayını kaldırır ve sürekli bir püskürtme işlemi olmaması için kontrollü bir şekilde piston tarafından bir basınç oluşturur. Oluşan basınç ile birlikte manyetik subap devreye girer.
Enjektör çalışma prensibi içerisinde subap devreye girmesi ile birlikte kontrol bölmesine yakıt akmaya başlar. Bu işlem sırasında yüksek bir basınç oluşumu meydana gelir. Basınç tetiklemesi ile birlikte artan basınca karşı enjektör iğnesi kapalı konumda tutulur. Giriş deliği üzerinden yeterli miktarda akış durumu olmaması halinde kumanda odasında yer alan mevcut dizel yakıt boşaltılarak basınç düşürülür. Basınç çubuğunun üst kısmına etki etmekte olan kuvvet azalır ve açma kuvveti değerinin üzerine çıkması ile birlikte, püskürtücü yavaş yavaş açılmaya başlar.
Genel olarak enjektör memesi, enjektör iğnesi gibi alanların çalışma prensibi oldukça karmaşıktır. Tüm sistemi ve parçaları genel olarak bilmeniz ve buna göre bir çıkarım yapmanız her zaman en doğrusu olacaktır. Bu noktada genel bir özet yapılması gerekirse, basınç çubuğu üzerine etki etmekte olan kuvvet dengelenmesi sağlanır. Bu durumda da püskürtücüye sağlanan yakıt akışı durur ve enjektör sonlanır. Ortam da basınç aktivitesi olması halinde enjektör de görev alacaktır.
Enjektör Arıza Belirtileri Nelerdir?
Enjektör arızası araç için önemli bir durumdur. Genel olarak dizel araçlarda kullanıldığı söylense de benzinli araçlarda da kullanılmaktadır. Enjektör arızası ile birlikte tüm sistem yavaş bir şekilde durmaya ve doğru bir şekilde çalışmamaya başlayacaktır. Enjektör arıza belirtileri okuma işlemi burada iyi bir şekilde yapılması gerekmektedir. Doğru yapılması halinde aracınıza hızlı bir şekilde müdahale ettirebilir ve servise götürebilirsiniz. Genel olarak benzin ve dizel araçlarda enjektör arıza belirtileri;
Rölanti sorunu yaşanması bu alanda çok sık görülmektedir. Otomobiller de enjektör arızası söz konusu olması halinde genel bir rölanti arızası olduğu da belirtilmektedir. Enjektör arıza yapması ile birlikte araç rölantiyi koruyamaz hale gelir ve stop eder. Bu durum da trafikte istenmeyen durumlardan biridir.
Egzoz gazı okuma değerlerinde bozulmalar meydana gelir. Aracınızın elektronik beyin yapısı olması halinde sizlere uyarı ışığı yakarak, bu durumu haber verecektir. Uyarı ışıklarını enjektör arızası gibi tüm arızalarda doğru bir şekilde bilmeniz gerekmektedir.
Araç motoru çalışma sırasında olması gerekenden daha yüksek seste gürültüler yapar.
Enjektör arızası halinde aracınızın hızını istediğiniz gibi ayarlamanız mümkün olmayacaktır. Hızlanma sorunu ve devir ayarlayamama sorunu meydana gelecektir.
Araç çalıştırıldığı andan itibaren motor alanından ses gelmeye başlar.
Araçta teklemeler meydana gelir.
Araç harareti hızlı bir şekilde artar. Bu durum diğer parçalara da zarar verebilir.
Araç performansı üzerinde performans düşüşleri meydana gelir.
Yakıt sarfiyatında artış meydana gelir.
Tüm bu arıza belirtileri aracın benzinli ve dizel olması halinde meydana gelen arızalardır. Bunun dışında LPG’li araçlarda da enjektör arızası söz konusudur. Enjektör arızası olan LPG’li bir araç içerisine benzin koyulması halinde bu sorunlar yaşanmayacaktır. Ancak zaman içerisinde enjektör tamamen bozulması halinde aracınızın kullanımı zorlaşacak ve tüm arıza belirtilerini gösterecektir. LPG’li araçlarda enjektör arıza belirtileri ise;
LPG ile giden bir araç kendi kendine benzine geçmeye çalışır.
Benzinde doğru bir şekilde çalışan araç LPG sistemine geçilmesi halinde arıza gösterecektir.
Tüm bu belirtiler önemli bir arızanın meydana geldiğini göstermektedir. Bu nedenle aracınızda herhangi bir enjektör arızası belirtileri görmeniz halinde direkt olarak oto servisinize başvurun.
Enjektör Temizliği
Otomobiller bakım isteyen parçalardır. Kullanımı ve rahatlığı tartışılmaz derece de olsa da, aracınızın sağlığı için doğru bir bakım işlemi yaptırmanız gerekmektedir. Enjektör temizliği de bu işlemlerden biridir. Ancak bakım işlemi için sizin yapabileceğiniz herhangi bir durum bulunmamaktadır. Enjektör temizliği bir profesyonel tarafından yapılması önerilen bir işlemdir. Kendiniz yapmak istemeniz halinde de enjektör temizleyici malzemeler bulunmaktadır. Bu malzeme içerisinde kiri temizleyen genel bir katkı maddesi bulunmaktadır. Enjektör temizleyici depoya atıldıktan sonra araç kullanımı sağlanır ve depo içerisindeki yakıt bitimi ile birlikte durum tespiti yapılır. Herhangi bir düzelme yok ise kullanmaya devam edilir. Bu nokta da sonuca göre hareket etmek en doğru işlemdir.
Profesyonel bir enjektör temizliği ise kontrollü ve profesyonel kişiler tarafından yapılır. Enjektörler mazot ile yıkanarak bir temizlik işlemi yapılmaktadır. Yakıta su karışması ya da kötü yakıt kullanımı sonrasında oluşan kirler gibi tüm kirler etkili bir şekilde temizlenir ve sizlere geri sunulur. Enjektör kirlenmesi genel olarak egzoz gazlarının ateşlenmesi sonrasında sisteme geri çekilmesi sonucu iğnenin ucunda karbon atığı birikmesi ile meydana gelir. Bu karbon atığı temizlenmemesi halinde enjektör arızası gibi durumlara da neden olabilmektedir. Bu nedenle araç bakımınızı yaparken enjektör bakımını da ihmal etmemeniz en doğrusu olacaktır.
Enjektör Tamiri ve Değişimi
Enjektör tamiri işlemi profesyonel kişiler tarafından yapılması gerekmektedir. Arızalanan bir enjektör bulunuyorsa hızlı bir şekilde oto servise götürülmesi gerekmektedir. Oto servise götürülen araç için gerekli testler sonrasında, enjektör sökümü yapılacaktır. Sökülme sırasında tüm kablo ve boru bağlantılarına dikkat edilerek sökme işlemi yapılır. Sökme işlemi için gerekli adımlar;
Yer alan cıvatalar ve contalar dikkatli bir şekilde gevşetilir.
Sökme işlemi öncesinde enjektör çevresi hava ile temizlenmesi gerekir.
Yakıt hortumunda yer alan klipsler çıkartılır.
Enjektör yuvasından sökülür.
Silindir sıralamalarına göre işaretleme yapılır.
Yakıt girişleri tıpa ile kapatılır.
Yüzeysel temizliği yapılır ve sonrasında ultrasonik kazan içerisinde temizliği yapılır.
Bobin kontrolü yapılarak, yanma gibi durumlar olup olmadığı kontrol edilir.
Bobin kontrolü sonrasında enjektör yakıt değerleri test edilir.
Test durumuna göre arıza noktası belirlenir ve gerekli işlemler yapılır.
Kaynak: Otolye
Enjektörler araç parçaları arasında çok fazla duyulan parçalardan biri değildir. Ancak bilinenin aksine enjektörler motorun en pahalı parçalarından biri olarak geçmektedir. Dizel ve benzinli motorlarda kullanılmakla birlikte genel olarak önemli bir iletim işlemini gerçekleştirir. Enjektör nedir sorusuna genel bir tanım ile cevap vermek gerekirse, araç motoru için ihtiyaç olan enerjiyi sağlayan ve yakıt için gerekli olan iletimi gerçekleştiren sistemdir. Yakıtın araç içerisinde depolanmasından sonra temizlenmiş bir şekilde sisteme geri dönmesini sağlayan enjeksiyon sistemi, aynı zamanda püskürtülmesi gereken yakıtın da basıncını artırmaktadır. Motorun tüm devir sistemi ve çalışma yükleri üzerinde yakıtı istenilen zaman da ve miktarda silindirlere püskürtmektedir.
Enjektör denildiğinde ilk olarak dizel motorlar akla gelmektedir. Oldukça büyük yakıt basınçlarına dayanıklı olmasıyla bilinen enjektörler, yakıtı yüksek bir basınçla optimize eder ve silindir içine doğru püskürtme işlemi yapmaktadır. Enjektörlerin yakıtı püskürttükleri alana enjektör memesi denmektedir. Enjektör memesi üzerinde bir taneden 7 taneye kadar delik sayısı bulunabilmektedir. Delik sayısı bu noktada artırılabilir ancak enjektör için toplam delik sayısı genel olarak bellidir. Bu durum enjektörün çapı ile alakalı bir durumdur.
Dizel enjektörler yapısal özellikleri bakımından enjektör çeşitlerine göre farklılık gösterebilmektedir. Bu durumda motor gücü, püskürtülen yakıt miktarı gibi detaylar da belirlenir. Püskürtülen yakıtın miktarı gaz pedalına basılma sayısına göre de farklılık göstermektedir.
Enjektör Nasıl Çalışır?
Enjektör sistemi araç içerisinde en karmaşık yapıda çalışan sistemlerden biridir. Serbest konumda olması halinde elektromıknatıs elektriksel olarak beslenmemektedir. Bu durumda da kılavuz iğnesi kapalı konumda yer alır. Giriş deliği üzerinde beslenen kumanda odası belirli bir basınç üretir. Üretilen basınç hat üzerindeki basınca eşittir. Püskürtme işleminde önemli olan bir parça da enjektör memesi iğnesidir. Enjektör memesi iğnesi, enjektör memesi yayı ile birlikte yuvasına doğru bastırılır. Sürekli olarak yakıt dolu olan enjektör bu durumda kapalı konumda bulunur. Enjektör memesi iğnesi üst kısmında da sürekli olarak yakıt bulunur. Basınç etkisi ile birlikte enjektör başlığı yayını kaldırır ve sürekli bir püskürtme işlemi olmaması için kontrollü bir şekilde piston tarafından bir basınç oluşturur. Oluşan basınç ile birlikte manyetik subap devreye girer.
Enjektör çalışma prensibi içerisinde subap devreye girmesi ile birlikte kontrol bölmesine yakıt akmaya başlar. Bu işlem sırasında yüksek bir basınç oluşumu meydana gelir. Basınç tetiklemesi ile birlikte artan basınca karşı enjektör iğnesi kapalı konumda tutulur. Giriş deliği üzerinden yeterli miktarda akış durumu olmaması halinde kumanda odasında yer alan mevcut dizel yakıt boşaltılarak basınç düşürülür. Basınç çubuğunun üst kısmına etki etmekte olan kuvvet azalır ve açma kuvveti değerinin üzerine çıkması ile birlikte, püskürtücü yavaş yavaş açılmaya başlar.
Genel olarak enjektör memesi, enjektör iğnesi gibi alanların çalışma prensibi oldukça karmaşıktır. Tüm sistemi ve parçaları genel olarak bilmeniz ve buna göre bir çıkarım yapmanız her zaman en doğrusu olacaktır. Bu noktada genel bir özet yapılması gerekirse, basınç çubuğu üzerine etki etmekte olan kuvvet dengelenmesi sağlanır. Bu durumda da püskürtücüye sağlanan yakıt akışı durur ve enjektör sonlanır. Ortam da basınç aktivitesi olması halinde enjektör de görev alacaktır.
Enjektör Arıza Belirtileri Nelerdir?
Enjektör arızası araç için önemli bir durumdur. Genel olarak dizel araçlarda kullanıldığı söylense de benzinli araçlarda da kullanılmaktadır. Enjektör arızası ile birlikte tüm sistem yavaş bir şekilde durmaya ve doğru bir şekilde çalışmamaya başlayacaktır. Enjektör arıza belirtileri okuma işlemi burada iyi bir şekilde yapılması gerekmektedir. Doğru yapılması halinde aracınıza hızlı bir şekilde müdahale ettirebilir ve servise götürebilirsiniz. Genel olarak benzin ve dizel araçlarda enjektör arıza belirtileri;
Rölanti sorunu yaşanması bu alanda çok sık görülmektedir. Otomobiller de enjektör arızası söz konusu olması halinde genel bir rölanti arızası olduğu da belirtilmektedir. Enjektör arıza yapması ile birlikte araç rölantiyi koruyamaz hale gelir ve stop eder. Bu durum da trafikte istenmeyen durumlardan biridir.
Egzoz gazı okuma değerlerinde bozulmalar meydana gelir. Aracınızın elektronik beyin yapısı olması halinde sizlere uyarı ışığı yakarak, bu durumu haber verecektir. Uyarı ışıklarını enjektör arızası gibi tüm arızalarda doğru bir şekilde bilmeniz gerekmektedir.
Araç motoru çalışma sırasında olması gerekenden daha yüksek seste gürültüler yapar.
Enjektör arızası halinde aracınızın hızını istediğiniz gibi ayarlamanız mümkün olmayacaktır. Hızlanma sorunu ve devir ayarlayamama sorunu meydana gelecektir.
Araç çalıştırıldığı andan itibaren motor alanından ses gelmeye başlar.
Araçta teklemeler meydana gelir.
Araç harareti hızlı bir şekilde artar. Bu durum diğer parçalara da zarar verebilir.
Araç performansı üzerinde performans düşüşleri meydana gelir.
Yakıt sarfiyatında artış meydana gelir.
Tüm bu arıza belirtileri aracın benzinli ve dizel olması halinde meydana gelen arızalardır. Bunun dışında LPG’li araçlarda da enjektör arızası söz konusudur. Enjektör arızası olan LPG’li bir araç içerisine benzin koyulması halinde bu sorunlar yaşanmayacaktır. Ancak zaman içerisinde enjektör tamamen bozulması halinde aracınızın kullanımı zorlaşacak ve tüm arıza belirtilerini gösterecektir. LPG’li araçlarda enjektör arıza belirtileri ise;
LPG ile giden bir araç kendi kendine benzine geçmeye çalışır.
Benzinde doğru bir şekilde çalışan araç LPG sistemine geçilmesi halinde arıza gösterecektir.
Tüm bu belirtiler önemli bir arızanın meydana geldiğini göstermektedir. Bu nedenle aracınızda herhangi bir enjektör arızası belirtileri görmeniz halinde direkt olarak oto servisinize başvurun.
Enjektör Temizliği
Otomobiller bakım isteyen parçalardır. Kullanımı ve rahatlığı tartışılmaz derece de olsa da, aracınızın sağlığı için doğru bir bakım işlemi yaptırmanız gerekmektedir. Enjektör temizliği de bu işlemlerden biridir. Ancak bakım işlemi için sizin yapabileceğiniz herhangi bir durum bulunmamaktadır. Enjektör temizliği bir profesyonel tarafından yapılması önerilen bir işlemdir. Kendiniz yapmak istemeniz halinde de enjektör temizleyici malzemeler bulunmaktadır. Bu malzeme içerisinde kiri temizleyen genel bir katkı maddesi bulunmaktadır. Enjektör temizleyici depoya atıldıktan sonra araç kullanımı sağlanır ve depo içerisindeki yakıt bitimi ile birlikte durum tespiti yapılır. Herhangi bir düzelme yok ise kullanmaya devam edilir. Bu nokta da sonuca göre hareket etmek en doğru işlemdir.
Profesyonel bir enjektör temizliği ise kontrollü ve profesyonel kişiler tarafından yapılır. Enjektörler mazot ile yıkanarak bir temizlik işlemi yapılmaktadır. Yakıta su karışması ya da kötü yakıt kullanımı sonrasında oluşan kirler gibi tüm kirler etkili bir şekilde temizlenir ve sizlere geri sunulur. Enjektör kirlenmesi genel olarak egzoz gazlarının ateşlenmesi sonrasında sisteme geri çekilmesi sonucu iğnenin ucunda karbon atığı birikmesi ile meydana gelir. Bu karbon atığı temizlenmemesi halinde enjektör arızası gibi durumlara da neden olabilmektedir. Bu nedenle araç bakımınızı yaparken enjektör bakımını da ihmal etmemeniz en doğrusu olacaktır.
Enjektör Tamiri ve Değişimi
Enjektör tamiri işlemi profesyonel kişiler tarafından yapılması gerekmektedir. Arızalanan bir enjektör bulunuyorsa hızlı bir şekilde oto servise götürülmesi gerekmektedir. Oto servise götürülen araç için gerekli testler sonrasında, enjektör sökümü yapılacaktır. Sökülme sırasında tüm kablo ve boru bağlantılarına dikkat edilerek sökme işlemi yapılır. Sökme işlemi için gerekli adımlar;
Yer alan cıvatalar ve contalar dikkatli bir şekilde gevşetilir.
Sökme işlemi öncesinde enjektör çevresi hava ile temizlenmesi gerekir.
Yakıt hortumunda yer alan klipsler çıkartılır.
Enjektör yuvasından sökülür.
Silindir sıralamalarına göre işaretleme yapılır.
Yakıt girişleri tıpa ile kapatılır.
Yüzeysel temizliği yapılır ve sonrasında ultrasonik kazan içerisinde temizliği yapılır.
Bobin kontrolü yapılarak, yanma gibi durumlar olup olmadığı kontrol edilir.
Bobin kontrolü sonrasında enjektör yakıt değerleri test edilir.
Test durumuna göre arıza noktası belirlenir ve gerekli işlemler yapılır.
Kaynak: Otolye
